ကြန္ပ်ဴ တာ ေတြရဲ့ BIOS or UEFI မွာ Password နဲ႔ ကာကြယ္ထားမွသာ အျခားသူေတြက သင့္ကြန္ပ်ဴ တာ ကို Boot တက္တာ၊ USB Drive ေတြကေန Boot တက္တာ၊ BIOS or UEFI Settings ေတြကို ျပဳျပင္တာေတြကို ျပဳလုပ္လို႔မရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္ BIOS or UEFI Password ကို အသံုးျပဳရတာလဲ?
လူအမ်ားစုအတြက္ေတာ့ BIOS or UEFI Password ေတြ သတ္မွတ္စရာမလိုအပ္ပါဘူး။ အေရးၾကီးတဲ့ဖိုင္ေတြ သိမ္းထားတဲ့သူေတြအတြက္ေတာ့ Windows User Password က မလံုျခံဳပါဘူး။ Windows User Password ကို ဖ်က္ပစ္နိုင္တဲ့ ေဆာ့ဝဲေတြမ်ားစြာရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Live CD ေတြ အသံုးျပဳျပီး သင့္အေရးႀကီးဖိုင္ေတြကို အလြယ္တကူ ရယူနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္လို႔မရေအာင္ BIOS or UEFI Password ေတြ သတ္မွတ္ထားနိုင္ပါတယ္။ BIOS or UEFI Password သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖင့္ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို Boot တက္လို႔ မရေတာ့သလို BIOS Settings ထဲလည္း ဝင္လို႔မရေတာ့ပါဘူး။
သတိေပးခ်က္။ ။ BIOS or UEFI Password ေတြ ကို ေသခ်ာမွတ္ထားဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ Password ေမ့သြားခဲ့ရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ အတြင္းပိုင္း ကို ဖြင့္ျပီး Reset လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဖြင့္ရလြယ္တဲ့ Desktop PC ေတြအတြက္ အဆင္ေျပေပမယ့္ Laptop မွာဆိုရင္ ခက္ခက္ခဲခဲ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။
BIOS or UEFI Password သတ္မွတ္နည္း
Password ေတြကို BIOS or UEFI Settings ထဲမွာ သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Windows 8 ကို Pre-Installed လုပ္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴ တာေတြမွာ Reboot လုပ္ျပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ကီး ကို နွိပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကီး ေတြ က ကြန္ျပူတာ တစ္လံုး နဲ႔ တစ္လံုး မတူညီဘဲ ကြဲျပားၾကပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ F2, Delete, Esc, F1, F10 တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ကီးေတြ အလုပ္မလုပ္ရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ ေမာ္ဒယ္ အလိုက္ နွိပ္ရမယ့္ ကီး ကို Google မွာ ရွာနိုင္ပါတယ္။
BIOS Settings Screen ေရာက္ရင္ Password Option ကို သြားပါ။ နွစ္သက္ရာ Password သတ္မွတ္ပါ။ Password အမ်ိဳးမ်ိဳး သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ Boot တက္တာအတြက္ Password တစ္ခု၊ BIOS Settings ထဲဝင္ဖို႔ အတြက္ Password တစ္ခု သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။
Removable Device ေတြကေန Boot တက္လို့ မရေအာင္ Boot Order က႑ဍ ကို သြားျပီး Lock လုပ္ထားလို့လည္း ရပါတယ္။
Windows 8 ကို ကိုယ္တိုင္ အင္စေတာ လုပ္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴ တာေတြမွာ Windows Key + I ကို နွိပ္ပါ။ Power ခလုတ္ ကို တစ္ခ်က္နွိပ္ပါ။ Shift ကီး ကို ဖိထားျပီး Restart ကို နွိပ္ပါ။ ေနာက္အဆင့္မွာ Troubleshoot ကို နွိပ္ပါ။ ေနာက္အဆင့္မွာ Advanced Options ကိုနွိပ္ပါ။ ျပီးရင္ UEFI Firmware Settings ထဲမွာ Password ကို သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။
BIOS or UEFI Password ကို Reset ျပဳလုပ္နည္း
BIOS or UEFI Password ေမ့သြားခဲ့ရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ အတြင္းပိုင္း ကို ဖြင့္ျပီး Reset လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Password ကို ေသးငယ္တဲ့ ဘက္ထရီ က ေမာင္းနွင္ေပးေနတဲ့ Volatile Memory မွာ သိမ္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ Reset ျပဳလုပ္ဖို့ Jumper ကို အသံုးျပဳနိုင္သလို ဘက္ထရီ ကို ျဖဳတ္ျပီး ျပန္တပ္ဆင္ျခင္းျဖင့္လည္း Reset လုပ္နိုင္ပါတယ္။
Clear CMOS Motherboard Jumper ကို အသံုးျပဳနည္း
Motherboard အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းနိုင္တဲ့ Jumper ပါရွိပါတယ္။ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းျခင္းျဖင့္ BIOS Password ကို Reset လုပ္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Jumper ရဲ့ ေနရာ အတိအက် ကို သိဖို႔အတြက္ ကြန္ပ်ဴ တာ ရဲ့ Manual မွာ ၾကည့္နိုင္ပါတယ္။
ျပဳလုပ္နည္းက ကြန္ပ်ဴ တာ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆင္တူပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို ပါဝါပိတ္ပါ။ မီးခလုတ္ ကိုလည္း ပိတ္ပါ။ ကြန္ပ်ဴ တာ အဖံုး ကိုဖြင့္ျပီး CLEAR CMOS, CLEAR, CLR CMOS, PASSWORD, CLR PWD စသျဖင့္ အမည္ေရးထားတဲ့ Jumper ကို ရွာပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ CMOS Battery နားမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။ Jumper ကို Clear အေနအထားကို ေျပာင္းပါ။ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို ပါဝါဖြင့္ပါ။ ျပီးရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို ပါဝါ ျပန္ပိတ္ပါ။ Jumper ကို နဂို အေနအထား ကို ျပန္ေျပာင္းပါ။ ဒါဆိုရင္ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းျပီးပါျပီ။
ဘာ့ေၾကာင့္ BIOS or UEFI Password ကို အသံုးျပဳရတာလဲ?
လူအမ်ားစုအတြက္ေတာ့ BIOS or UEFI Password ေတြ သတ္မွတ္စရာမလိုအပ္ပါဘူး။ အေရးၾကီးတဲ့ဖိုင္ေတြ သိမ္းထားတဲ့သူေတြအတြက္ေတာ့ Windows User Password က မလံုျခံဳပါဘူး။ Windows User Password ကို ဖ်က္ပစ္နိုင္တဲ့ ေဆာ့ဝဲေတြမ်ားစြာရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Live CD ေတြ အသံုးျပဳျပီး သင့္အေရးႀကီးဖိုင္ေတြကို အလြယ္တကူ ရယူနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္လို႔မရေအာင္ BIOS or UEFI Password ေတြ သတ္မွတ္ထားနိုင္ပါတယ္။ BIOS or UEFI Password သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖင့္ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို Boot တက္လို႔ မရေတာ့သလို BIOS Settings ထဲလည္း ဝင္လို႔မရေတာ့ပါဘူး။
သတိေပးခ်က္။ ။ BIOS or UEFI Password ေတြ ကို ေသခ်ာမွတ္ထားဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ Password ေမ့သြားခဲ့ရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ အတြင္းပိုင္း ကို ဖြင့္ျပီး Reset လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဖြင့္ရလြယ္တဲ့ Desktop PC ေတြအတြက္ အဆင္ေျပေပမယ့္ Laptop မွာဆိုရင္ ခက္ခက္ခဲခဲ ျပဳလုပ္ရပါတယ္။
BIOS or UEFI Password သတ္မွတ္နည္း
Password ေတြကို BIOS or UEFI Settings ထဲမွာ သတ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Windows 8 ကို Pre-Installed လုပ္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴ တာေတြမွာ Reboot လုပ္ျပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ကီး ကို နွိပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကီး ေတြ က ကြန္ျပူတာ တစ္လံုး နဲ႔ တစ္လံုး မတူညီဘဲ ကြဲျပားၾကပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ F2, Delete, Esc, F1, F10 တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ကီးေတြ အလုပ္မလုပ္ရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ ေမာ္ဒယ္ အလိုက္ နွိပ္ရမယ့္ ကီး ကို Google မွာ ရွာနိုင္ပါတယ္။
BIOS Settings Screen ေရာက္ရင္ Password Option ကို သြားပါ။ နွစ္သက္ရာ Password သတ္မွတ္ပါ။ Password အမ်ိဳးမ်ိဳး သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ Boot တက္တာအတြက္ Password တစ္ခု၊ BIOS Settings ထဲဝင္ဖို႔ အတြက္ Password တစ္ခု သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။
Removable Device ေတြကေန Boot တက္လို့ မရေအာင္ Boot Order က႑ဍ ကို သြားျပီး Lock လုပ္ထားလို့လည္း ရပါတယ္။
Windows 8 ကို ကိုယ္တိုင္ အင္စေတာ လုပ္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴ တာေတြမွာ Windows Key + I ကို နွိပ္ပါ။ Power ခလုတ္ ကို တစ္ခ်က္နွိပ္ပါ။ Shift ကီး ကို ဖိထားျပီး Restart ကို နွိပ္ပါ။ ေနာက္အဆင့္မွာ Troubleshoot ကို နွိပ္ပါ။ ေနာက္အဆင့္မွာ Advanced Options ကိုနွိပ္ပါ။ ျပီးရင္ UEFI Firmware Settings ထဲမွာ Password ကို သတ္မွတ္နိုင္ပါတယ္။
BIOS or UEFI Password ကို Reset ျပဳလုပ္နည္း
BIOS or UEFI Password ေမ့သြားခဲ့ရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ အတြင္းပိုင္း ကို ဖြင့္ျပီး Reset လုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Password ကို ေသးငယ္တဲ့ ဘက္ထရီ က ေမာင္းနွင္ေပးေနတဲ့ Volatile Memory မွာ သိမ္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ Reset ျပဳလုပ္ဖို့ Jumper ကို အသံုးျပဳနိုင္သလို ဘက္ထရီ ကို ျဖဳတ္ျပီး ျပန္တပ္ဆင္ျခင္းျဖင့္လည္း Reset လုပ္နိုင္ပါတယ္။
Clear CMOS Motherboard Jumper ကို အသံုးျပဳနည္း
Motherboard အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းနိုင္တဲ့ Jumper ပါရွိပါတယ္။ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းျခင္းျဖင့္ BIOS Password ကို Reset လုပ္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Jumper ရဲ့ ေနရာ အတိအက် ကို သိဖို႔အတြက္ ကြန္ပ်ဴ တာ ရဲ့ Manual မွာ ၾကည့္နိုင္ပါတယ္။
ျပဳလုပ္နည္းက ကြန္ပ်ဴ တာ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆင္တူပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို ပါဝါပိတ္ပါ။ မီးခလုတ္ ကိုလည္း ပိတ္ပါ။ ကြန္ပ်ဴ တာ အဖံုး ကိုဖြင့္ျပီး CLEAR CMOS, CLEAR, CLR CMOS, PASSWORD, CLR PWD စသျဖင့္ အမည္ေရးထားတဲ့ Jumper ကို ရွာပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ CMOS Battery နားမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။ Jumper ကို Clear အေနအထားကို ေျပာင္းပါ။ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို ပါဝါဖြင့္ပါ။ ျပီးရင္ ကြန္ပ်ဴ တာ ကို ပါဝါ ျပန္ပိတ္ပါ။ Jumper ကို နဂို အေနအထား ကို ျပန္ေျပာင္းပါ။ ဒါဆိုရင္ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းျပီးပါျပီ။
CMOS Battery ကို ျပန္တပ္ဆင္နည္း
Jumper မရွိတဲ့ Motherboard ေတြမွာ ဆိုရင္ CMOS Battery ကို ျဖဳတ္ျပီး ျပန္တပ္ဆင္ျခင္း အားျဖင့္ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းနိုင္ပါတယ္။ CMOS Battery က BIOS Settings ကို သိမ္းေပးထားတဲ့ ပါဝါ ကို ေထာက္ပံ့ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကြန္ျပူတာ က ပိတ္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာေတာင္ နာရီ ကို ပံုမွန္လည္ပတ္ေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။
သတိေပးခ်က္ ။ ။ Motherboard တိုင္းမွာ CMOS Battery ကို ျဖဳတ္လို႔မရပါဘူး။ အဲဒီလို ဘက္ထရီ ကို အတင္းမျဖဳတ္သင့္ပါဘူး။
ပထမဆံုး ကြန္ျပူတာ ကို ပါဝါ ပိတ္ျပီး မီးခလုတ္ ေတြကို လည္း ပိတ္ထားပါ။ Motherboard ေပၚက လံုးဝန္းျပီး ျပားတဲ့ ေငြေရာင္ ဘက္ထရီ ကို ရွာပါ။ ဘက္ထရီ ကို ျဖဳတ္ပါ။ ငါးမိနစ္ ေစာင့္ျပီး ဘက္ထရီ ကို ျပန္တပ္ပါ။ ဒါဆိုရင္ BIOS Password ကို Reset လုပ္ျပီးပါျပီ။
Jumper မရွိတဲ့ Motherboard ေတြမွာ ဆိုရင္ CMOS Battery ကို ျဖဳတ္ျပီး ျပန္တပ္ဆင္ျခင္း အားျဖင့္ CMOS Settings ကို ရွင္းလင္းနိုင္ပါတယ္။ CMOS Battery က BIOS Settings ကို သိမ္းေပးထားတဲ့ ပါဝါ ကို ေထာက္ပံ့ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကြန္ျပူတာ က ပိတ္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာေတာင္ နာရီ ကို ပံုမွန္လည္ပတ္ေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။
သတိေပးခ်က္ ။ ။ Motherboard တိုင္းမွာ CMOS Battery ကို ျဖဳတ္လို႔မရပါဘူး။ အဲဒီလို ဘက္ထရီ ကို အတင္းမျဖဳတ္သင့္ပါဘူး။
ပထမဆံုး ကြန္ျပူတာ ကို ပါဝါ ပိတ္ျပီး မီးခလုတ္ ေတြကို လည္း ပိတ္ထားပါ။ Motherboard ေပၚက လံုးဝန္းျပီး ျပားတဲ့ ေငြေရာင္ ဘက္ထရီ ကို ရွာပါ။ ဘက္ထရီ ကို ျဖဳတ္ပါ။ ငါးမိနစ္ ေစာင့္ျပီး ဘက္ထရီ ကို ျပန္တပ္ပါ။ ဒါဆိုရင္ BIOS Password ကို Reset လုပ္ျပီးပါျပီ။
BIOS or UEFI Password ေတြကို အမ်ားစု က အသံုးမျပဳၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ Password ေတြဟာ လံုျခံဳေရးအတြက္ အသံုးဝင္ပါတယ္။ အေရးၾကီးေဒတာေတြကို သိမ္းထားတဲ့ ကြန္ျပူတာေတြမွာ အသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။ Cyber Café ေတြမွာလည္း အသံုးျပဳသူေတြ အျခား Operating System ေတြကို Boot လုပ္လို့မရေအာင္ ကာကြယ္ထားနိုင္ပါတယ္။
(C) MMICT 
